SERBEST YATIRIM FON REHBERİ

"Hedge Fund" karşılığı olarak "Serbest Yatırım Fonları" adının kullanılması öngörülme Bu fonlar, katılma payları sadece nitelikli yatırımcılara satılmak üzere kurulmuş olan yatırım fonları şeklinde tanımlanmaktadır.

Serbest Yatırım Fonlarının yalnızca nitelikli yatırımcılara satılması tercih edilerek, fon yatırımcıları için asgari yatırım tutarı ya da maksimum yatırımcı sayısı konusunda sınırlama getirilmemiştir.

Tebliğ uyarınca nitelikli yatırımcı,

Yerli ve yabancı yatırım fonları,

Emeklilik fonları,

Yatırım ortaklıkları,

Aracı kurumlar,

Bankalar,

Sigorta şirketleri,

Portföy yönetim şirketleri,

İpotek finansmanı kuruluşları,

Emekli ve yardım sandıkları,

Vakıflar,

506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanununun geçici 20 nci maddesi uyarınca kurulmuş olan sandıklar,

Kamuya yararlı dernekler

Nitelikleri itibariyle bu kurumlara benzer olduğu Kurulca belirlenecek diğer yatırımcılar

Fon katılma paylarının halka arz tarihi itibariyle en az 1 milyon TL tutarında Türk ve/veya yabancı para ve sermaye piyasası aracına sahip olan gerçek ve tüzel kişilerdir.

Serbest yatırım fonları diğer yatırım fonlarından farklı olarak herhangi bir karşılaştırma ölçütü kullanmadan ve piyasa getirisinden bağımsız olarak mutlak getiri sağlamayı amaçlayan yatırım stratejileri uygulamakta olup, bu amaca uygun olarak başta türev araçlar olmak üzere çeşitli yatırım araçları kullanmaktadırlar.

Bu nedenle Kurulca,

Serbest Yatırım Fonları, diğer yatırım fonları için geçerli olan içtüzük sınırlamalarından muaf tutulmuş,

Yatırım stratejisi ve limitlerinin fon içtüzüğünde serbestçe belirlenmesi öngörülmüştür.

Açığa satış, kredili menkul kıymet, kaldıraç ve türev araç kullanımı gibi daha karmaşık portföy yönetim tekniklerini içtüzüklerinde yer alacak strateji ve limitler çerçevesinde kullanabilmelerine olanak tanınmıştır.

Serbest yatırım fonu portföyüne alınabilecek varlıklar bakımından menkul kıymet yatırım fonlarından swap sözleşmeleri ve borsa dışı opsiyon sözleşmeleri dışında bir fark bulunmamaktadır.

Bununla birlikte serbest yatırım fonları menkul kıymet yatırım fonlarından farklı olarak açığa satış ve kredili menkul kıymet işlemi gerçekleştirebilirler.

Ayrıca türev araçlar nedeniyle maruz kalınacak açık pozisyon tutarının, toplam açık pozisyon tutarının ve borçlanma sınırlarının Tebliğ'de yer alan sınırlamalara tabi olmadan fon içtüzüklerinde belirlenmesi mümkündür.

Paylarının satışı sadece nitelikli yatırımcılarla sınırlandırılmış olan Serbest Yatırım Fonlarının portföyünün yönetimini üstlenecek yönetici şirketin yöneticilerinden ve fon kurulu üyelerinden en az birer kişinin,

Ayrıca söz konusu fonun portföy yöneticilerinin tümünün sermaye piyasası faaliyetleri ileri düzey ve türev araçlar lisans belgelerine, bu fonlar konusunda gerekli bilgi ve tecrübeye sahip olmaları,

Ayrıca kurucu ile yönetici şirketin bu fonların yönetimine ilişkin risk yönetim sistemlerini de içeren iç kontrol sistemini oluşturmaları zorunludur.

Risk yönetim sistemi, fonun karşılaşabileceği temel risklerin tanımlanmasını, risk tanımlamalarının düzenli olarak gözden geçirilmesini ve önemli gelişmelere paralel olarak güncellenmesini, maruz kalınan risklerin tutarlı bir şekilde değerlendirilmesi için riskin toplam portföy ve spesifik enstrümanlar bazındaki değişik boyutları arasında kıyas imkanı yaratacak bir risk ölçüm mekanizmasının geliştirilmesini içermelidir.

Fonların kuruluş ve fon paylarının kayda alma başvuruları Kurulca ayrı olarak sonuçlandırılır.

Serbest yatırım fonlarının, yatırım sınırlamalarının içtüzüklerde serbestçe belirlenmesine olanak tanınması suretiyle,

Tek bir portföyden oluşan yüksek riskli yatırım fonu olarak ya da

Portföyü serbest yatırım fonlarından oluşan fon sepeti şeklinde kurulabilmelerine

imkan getirilmiştir.

Fon sepetinde yer alan serbest yatırım fonlarına ait katılma paylarının değerinin, fon toplam değerinin %10 unu geçmesi halinde, bu fon sepetleri Tebliğde serbest yatırım fonları için belirlenen hükümlere tabi olmaktadırlar. Bu nitelikteki fon sepetleri Tebliğ'de fon sepetleri için belirlenen genel yatırım sınırlamalarına tabi değildir

Serbest yatırım fonlarının kayda alma başvurusu öncesinde ise,

Kurucu tarafından fona içtüzüğünde belirtilen tutarda avans tahsis edilerek, fon portföyünün oluşturulması ve içtüzükte belirtilen stratejiler çerçevesinde portföyün yönetilmeye başlanılması gerekmektedir.

Risk ölçüm programının geçmişe dönük en az bir aylık portföy yönetim dönemine ilişkin doğruluk izleme kaydı verilerinin (backtesting) elde edilmesi gerekmektedir.

Piyasa riski ölçüm programının kurum içi geliştirilmesi veya dışarıdan satın alınması mümkündür.

Serbest yatırım fonlarının portföyleri Tebliğ'de yer alan esaslara göre değerlenir ve pay fiyatı hesaplanır. Tebliğ'de değerleme esaslarına yer verilmeyen sermaye piyasası araçlarının özellikle değerleme borsa dışı türev araçlar ile swap sözleşmelerinin değerleme esasları fon kurulu kararı ile belirlenir.

Serbest yatırım fonlarının pay fiyatları en az ayda bir kere hesaplanmak ve fon yatırımcılarına bildirilmek zorundadır. Bu fonların içtüzüklerinde katılma paylarının fona iadesi için pay fiyatlarının ilan süresinden daha farklı ve uzun süreler belirlenebilir. Örneğin fon paylarını aylık periyotlarla satın almak mümkün iken, fon paylarının ancak 3 aylık periyotlarla fona iadesi mümkün olabilecektir.

Serbest yatırım fonlarının katılma paylarının alım-satımı adedi için mevzuatta bir limit belirlenmemiştir. Bununla birlikte fon içtüzüklerinde asgari fon payı alım sayısının belirlenmesi mümkündür.

Bununla birlikte katılma payı sahiplerinin iletmiş oldukları toplam satım talimatı tutarının fon toplam değerinin içtüzükle belirli bir oranının üstünde olması durumunda ilgili talimatların karşılama oranı farklılaştırılabilmektedir. Diğer bir ifade ile fon paylarının fona iade edilmesinde kurucunun/yöneticinin vereceği karara bağlı olarak, talimatın kısmen karşılanması mümkündür.

Serbest yatırım fonlarının katılma paylarının satışına aracılık edilebilecek kurumların bu konuda yeterli bilgi ve deneyime sahip satış personeli istihdam etmeleri ve söz konusu fon satışlarının bu satış personeli tarafından gerçekleştirilmesi öngörülmüştür.

Ayrıca, bu fonların paylarının alım satımı konusunda yetkili kuruluşlar, satış yapılan yatırımcıların Tebliğ Taslağı'nda belirlenen nitelikli yatırımcı vasıflarına haiz olduklarına dair bilgi ve belgeleri temin etmek ve düzenli olarak tutmakla yükümlü kılınmıştır.

Serbest yatırım fonlarının halka arza ve satışa ilişkin ilan ve reklam veremezler. Bununla birlikte halka arza kapsamına girmemek şartıyla nitelikli yatırımcılara yönelik tanıtım faaliyetlerinin yürütülmesi mümkündür.

Serbest Yatırım Fonları için diğer yatırım fonlarına özgü olarak içtüzük ve izahname standardı belirlenmemiştir. Bunun yerine serbest yatırım fonlarının portföy ve risk limitlerine içtüzüklerinde yer verilmesi uygulaması benimsenmiştir. Serbest yatırım fonu içtüzük ve izahnameleri ve bunlara ilişkin değişiklikler Türkiye Ticaret Sicili Gazetesinden ilan edilmektedir.

Serbest Yatırım Fonları günlük fon fiyatı hesaplanması yükümlülüğünden istisna tutularak ayda bir fiyat açıklanabilmesine olanak sağlanmıştır.

Diğer yatırım fonlarından farklı olarak Serbest Yatırım Fonları ara mali tabloları için bağımsız denetim yükümlülüğünden muaf tutulmuştur.

Serbest Yatırım Fonları diğer fonlarda olduğu gibi aylı rapor hazırlar. Aylık raporlar, ay içerisindeki menkul kıymet ve katılma payı hareketleri ile fon performansına ilişkin bilgileri içerecek şekilde hazırlanır. İlgili aya ilişkin alım satım detaylarına yatırımcıya sunulacak aylık rapor nüshalarında yer verilmeyebilir. Ayrıca, aylık raporlarda ödünç menkul kıymet verme, alma, future, forward, opsiyon alım işlemlerine ve endeks fonlar için son bir ve üç aylık dönemler itibarıyla hesaplanan korelasyon katsayılarına ilişkin bilgilere yer verilmesi zorunludur. Aylık raporlar KAP'ta ilan olunur. Söz konusu raporlar aynı zamanda kurucu merkezinde ve katılma payları satışı yapılan yerlerde, yatırımcıların incelemesi için hazır bulundurulur.

Serbest yatırım fonları katılma payı sahiplerine piyasa riski ve karşı taraf riskinin hesaplanmasında kullanılacak yöntemler ve portföylerindeki türev araçlar nedeniyle maruz kalacakları risklere ilişkin limitlerin aşılması halinde iadeli taahhütlü olarak posta ile bildirimde bulunmaktadır.

Uygulamada serbest yatırım fonları yatırımcılarının şifre ile ulaşabileceği web tabanlı bir sürekli bilgilendirme formu hazırlayarak periyodik raporları ile içtüzük –izahname ve diğer fon dokümanlarına bu formda yer vermektedirler.

Diğer yatırım fonu türlerinde, performansa dayalı ücretlendirmenin karşılaştırma ölçütü baz alınarak yapılması zorunlu tutulmuş olup, karşılaştırma ölçütünün Tebliğdeki esaslara uygun şekilde belirlenemediği durumlarda, performansa dayalı ücret alınamamaktadır.

Serbest yatırım fonlarında ise fon içtüzüklerinde konu hakkında ayrıntılı bilgi verilmesi koşuluyla performansa dayalı ücretlendirme karşılaştırma ölçütü olmaksızın yapılabilmektedir. Serbest yatırım fonları, nitelikli yatırımcıların portföylerinin yönetimine tanınan performansa dayalı ücret hesaplamasına ilişkin muafiyete tabidirler. Bu kapsamda performans ücretlendirmesinde esas alınan karşılaştırma ölçütü fonun fiili portföy bileşeninden farklılık arz edebilmektedir. Örneğin ağırlıklı olarak pay senetleri ve VOB işlemlerinden oluşan bir

Yatırım fonunun mal varlığı, kurucunun Kanun'dan, Tebliğ'den ve fon içtüzüğünden doğan yükümlülüklerini yerine getirmesi ve sorumluluğunu karşılaması dışında hiçbir amaçla kullanılamaz. Fon mal varlığı rehnedilemez, teminat gösterilemez ve üçüncü şahıslar tarafından haczedilemez.

Bu çerçevede yatırım fonları kurucuları ve/veya portföy yöneticileri tarafından fon hesabına doğrudan ve/veya vekil sıfatıyla gerçekleştirilen işlemler haricinde kurucuları ve/veya portföy yöneticilerinin kendi hesaplarına yaptıkları işlemlerden kaynaklanan yükümlülüklerinden sorumlu değildir. Bununla birlikte fon hesabına olmak ve içtüzükte hüküm bulunması koşuluyla fon tarafından kullanılan krediler ve taraf olunan finansal vadeli işlem sözleşmeleri ile fon adına gerçekleştirilen bezeri işlemler için fona ait varlıklar teminat olarak gösterilebilmektedir.